షేర్లు అంటే ఏమిటి?
షేర్ అనేది ఒక కంపెనీలో యాజమాన్యంలోని చిన్న భాగం. అంటే, మీరు ఒక షేర్ కొంటే, ఆ కంపెనీలో ఓ చిన్న భాగానికి మీరు యజమాని అవుతారు.
కంపెనీలు తమ వ్యాపారాన్ని విస్తరించడానికి లేదా కొత్త ప్రాజెక్టులకు నిధులు (capital) సమకూర్చుకోవడానికి ప్రజలకు షేర్లను జారీ చేస్తాయి. ఎవరు వాటిని కొనుగోలు చేస్తారో, వారు ఆ కంపెనీలో భాగస్వాములు అవుతారు.
FinViraj.com ద్వారా, షేర్ల గురించి పూర్తిగా తెలుసుకుందాం.
షేర్ల రకాలు
సాధారణంగా షేర్లు రెండు రకాలుగా ఉంటాయి:
1. ఈక్విటీ షేర్లు (Equity Shares)
ఇవి కంపెనీలు ఎక్కువగా జారీ చేసే షేర్లు. ఈ షేర్లను కొనుగోలు చేసిన వారికి:
కంపెనీ లాభాల్లో వాటా ఉంటుంది.
ఓటింగ్ హక్కు కూడా లభిస్తుంది. అంటే, కంపెనీకి సంబంధించిన కీలక నిర్ణయాల్లో ఓటు వేసే అవకాశం ఉంటుంది.
అయితే, కంపెనీ నష్టాల్లో భాగస్వాములు కూడా అవుతారు.
కంపెనీ దివాలా తీస్తే, చివరిగా చెల్లింపులు వీరికి జరగుతాయి.
ఉదాహరణ: మీరు ‘X Ltd.’ అనే కంపెనీ షేర్లు కొంటే, ఆ కంపెనీ లాభాల్లో మీకు వాటా ఉంటుంది. అలాగే AGM (Annual General Meeting) లాంటి సమావేశాల్లో ఓటింగ్ హక్కు ఉంటుంది.
2. ప్రిఫరెన్స్ షేర్లు (Preference Shares)
ఈ షేర్లకి కొన్ని ప్రత్యేక హక్కులు ఉంటాయి:
డివిడెండ్ ఫిక్స్‌డ్ రేట్‌లో, ముందుగా నిర్ణయించిన ప్రకారం లభిస్తుంది — కంపెనీ లాభాల్లో ఉన్నా, లేకపోయినా.
కంపెనీ దివాలా తీసిన సందర్భంలో, ఈక్విటీ షేర్ హోల్డర్లకంటే ముందుగా వీరికి చెల్లింపు జరుగుతుంది.
అయితే, వీరికి సాధారణంగా ఓటింగ్ హక్కు ఉండదు.
ఉదాహరణ: మీరు ‘Y Ltd.’ అనే కంపెనీ ప్రిఫరెన్స్ షేర్లు కొంటే, మీరు ప్రతి ఏడాది ఫిక్స్‌డ్ డివిడెండ్ పొందుతారు. కానీ AGM వంటి సమావేశాల్లో ఓటు వేయలేరు.
షేర్లలో పెట్టుబడి పెట్టడం వల్ల వచ్చే లాభాలు
వృద్ధి అవకాశం (Growth Potential):
మంచి పనితీరుతో కంపెనీ లాభపడితే, షేర్ ధర పెరుగుతుంది. అప్పుడు వాటిని అమ్మి లాభాలు పొందవచ్చు.డివిడెండ్లు (Dividends):
కొన్ని కంపెనీలు తమ లాభాల్లో కొంత భాగాన్ని వాటాదారులకు డివిడెండ్‌ల రూపంలో పంచుతాయి — ఇది అదనపు ఆదాయంగా ఉపయోగపడుతుంది.యాజమాన్యం భావన (Sense of Ownership):
షేర్లు కొనడం ద్వారా మీరు నిజంగా ఆ కంపెనీలో భాగస్వామిగా మారుతారు — ఇది కొందరికి గర్వంగా అనిపించవచ్చు.లిక్విడిటీ (Liquidity):
షేర్లను మార్కెట్‌లో తేలికగా కొనుగోలు చేయవచ్చు, అమ్మేయవచ్చు — ఇది డబ్బు తక్షణ అవసరాలకు ఉపయోగపడుతుంది.
షేర్లలో పెట్టుబడికి ఉన్న రిస్కులు
ధరల మార్పుల ప్రభావం (Price Volatility):
మార్కెట్ సెంటిమెంట్, కంపెనీ పనితీరు, అంతర్జాతీయ పరిస్థితులు ఇలా చాలా విషయాలు షేర్ ధరను ప్రభావితం చేస్తాయి. కొన్నిసార్లు నష్టాలు రావచ్చు.నష్టానికి అవకాశాలు (Risk of Loss):
కంపెనీ నష్టపోతే లేదా దివాలా తీస్తే, మీ పెట్టుబడి మొత్తం కోల్పోయే అవకాశం ఉంటుంది.
ముగింపు
షేర్లు అనేవి ఒక కంపెనీలో భాగస్వామ్యం సూచిస్తాయి. పెట్టుబడిదారులకు లాభాలు ఇచ్చే అవకాశం ఉన్నా, రిస్క్ కూడా ఉంటుంది. అందుకే, సరైన అవగాహనతో, స్పష్టమైన లక్ష్యాలతో స్టాక్ మార్కెట్‌లోకి అడుగుపెట్టాలి.
FinViraj.com సూచించేదిగా, మీరు పెట్టుబడి చేసే ముందు కంపెనీ ప్రదర్శనను, మార్కెట్ పరిస్థితులను, మీ ఆర్థిక లక్ష్యాలను పూర్తిగా పరిశీలించాలి. అప్పుడే స్టాక్ మార్కెట్‌‍ను స్మార్ట్‌గా ఉపయోగించగలుగుతారు.
