స్టాక్స్ అంటే ఏమిటి?
స్టాక్ మార్కెట్‌లో తరచుగా వినిపించే పదం “స్టాక్స్”. అసలు స్టాక్స్ అంటే ఏమిటి? సరళంగా చెప్పాలంటే, ఒక కంపెనీ యొక్క యాజమాన్యంలో ఒక భాగాన్ని స్టాక్ లేదా షేర్ అంటారు. ఒక కంపెనీ తన వ్యాపారాన్ని పెంచడానికి లేదా ఇతర ఆర్థిక అవసరాల కోసం నిధులను సేకరించినప్పుడు, అది తన మొత్తం యాజమాన్యాన్ని చిన్న భాగాలుగా విభజిస్తుంది. ఈ ఒక్కో భాగాన్ని స్టాక్ అంటారు. FinViraj.com లో దీని గురించి మరింత తెలుసుకుందాం.
1. స్టాక్స్ యొక్క ప్రాథమిక భావన (Basic Concept of Stocks):
- ఒక కంపెనీని ఒక పెద్ద కేక్‌గా ఊహించుకోండి. ఆ కేక్‌ను అనేక చిన్న ముక్కలుగా కట్ చేస్తే, ఒక్కో ముక్కను ఒక్కో స్టాక్‌గా భావించవచ్చు.
- ఎవరైనా ఒక కంపెనీ యొక్క స్టాక్‌ను కొనుగోలు చేస్తే, వారు ఆ కంపెనీలో ఆ ముక్క మేరకు యజమాని అవుతారు. అంటే, వారికి కంపెనీ యొక్క ఆస్తులు మరియు లాభాలలో కొంత వాటా ఉంటుంది.
- స్టాక్స్ కొనుగోలు చేయడం ద్వారా పెట్టుబడిదారులు నేరుగా కంపెనీ యొక్క వృద్ధిలో భాగం పంచుకుంటారు. కంపెనీ అభివృద్ధి చెంది లాభాలు ఆర్జిస్తే, స్టాక్ ధర పెరిగే అవకాశం ఉంటుంది, తద్వారా పెట్టుబడిదారులకు లాభం చేకూరుతుంది.
ఉదాహరణ:
“ఆల్ఫా టెక్నాలజీస్” అనే ఒక కొత్త కంపెనీ తన కార్యకలాపాల కోసం నిధులను సేకరించాలనుకుంటుంది. దాని కోసం అది కొంత మొత్తంలో స్టాక్స్‌ను ప్రజలకు విక్రయిస్తుంది. మీరు ఆ కంపెనీ యొక్క 100 షేర్లను కొనుగోలు చేస్తే, మీరు ఆ కంపెనీలో కొంత భాగానికి యజమాని అవుతారు.
2. స్టాక్స్ రకాలు (Types of Stocks):
ప్రధానంగా స్టాక్స్‌లో రెండు రకాలు ఉంటాయి:
సాధారణ షేర్లు (Common Shares):
- ఈ రకమైన షేర్లు కలిగి ఉన్నవారికి కంపెనీ యొక్క ముఖ్యమైన నిర్ణయాలలో ఓటు వేసే హక్కు ఉంటుంది.
- కంపెనీ లాభాలు ఆర్జిస్తే, ఈ షేర్ల యజమానులకు డివిడెండ్‌లు (లాభాల వాటా) లభించే అవకాశం ఉంటుంది. అయితే, డివిడెండ్ చెల్లింపు అనేది కంపెనీ యొక్క లాభాలు మరియు పాలసీపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
- ఉదాహరణ: మీరు “ఇన్ఫోసిస్” కంపెనీ యొక్క సాధారణ షేర్లను కలిగి ఉంటే, మీకు కంపెనీ వార్షిక సమావేశాలలో ఓటు వేసే హక్కు ఉంటుంది మరియు కంపెనీ ప్రకటిస్తే డివిడెండ్‌లు కూడా పొందవచ్చు.
ప్రాధాన్యత షేర్లు (Preferred Shares):
- ఈ షేర్లు సాధారణ షేర్ల కంటే కొన్ని ప్రత్యేకమైన హక్కులను కలిగి ఉంటాయి. సాధారణంగా, వీరికి ఓటింగ్ హక్కు ఉండదు.
- ప్రాధాన్యత షేర్ల యజమానులకు సాధారణ షేర్ల కంటే ముందుగా మరియు స్థిరమైన మొత్తంలో డివిడెండ్‌లు చెల్లించబడతాయి. కంపెనీ మూతపడిన సందర్భంలో కూడా, సాధారణ షేర్ల యజమానుల కంటే ముందుగా వీరికి కొంత మేరకు ఆస్తులు తిరిగి పొందే ప్రాధాన్యత ఉంటుంది.
- ఉదాహరణ: “ఎస్ బ్యాంక్ ప్రిఫర్డ్ స్టాక్స్” కలిగి ఉన్న వ్యక్తికి సాధారణ షేర్ల యజమానుల కంటే ముందుగా నిర్ణీత డివిడెండ్ లభిస్తుంది.
ముగింపు:
స్టాక్స్ అనేవి ఒక కంపెనీలో మీ యొక్క యాజమాన్యపు వాటాను సూచిస్తాయి. వాటిలో ప్రధానంగా సాధారణ మరియు ప్రాధాన్యత షేర్లు ఉంటాయి. స్టాక్ మార్కెట్‌లో పెట్టుబడి పెట్టే ముందు ఈ ప్రాథమిక విషయాలను తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం అని FinViraj.com మీకు తెలియజేస్తుంది.
