📊 ప్రాథమిక మార్కెట్ vs ద్వితీయ మార్కెట్ – వీటి మధ్య తేడా ఏంటి?
స్టాక్ మార్కెట్ కార్యకలాపాలను రెండు ముఖ్యమైన విభాగాలుగా విభజించవచ్చు — అవే ప్రాథమిక మార్కెట్ (Primary Market) మరియు ద్వితీయ మార్కెట్ (Secondary Market). ఈ రెండూ షేర్ల కొనుగోలు, అమ్మకాలలో తలెత్తే దశలకీ కీలకమైన వేదికలు. వాటి మధ్య తేడా తెలుసుకోవడం ప్రతి పెట్టుబడిదారునికీ తప్పనిసరిగా కావాల్సిన అవగాహన.
🏢 1. ప్రాథమిక మార్కెట్ అంటే ఏమిటి?
ఇది కంపెనీలు తమ షేర్లను మొదటిసారి ప్రజలకు జారీ చేసే వేదిక. కంపెనీలు వ్యాపార అవసరాల కోసం నిధులు సేకరించేందుకు IPO (Initial Public Offering) ద్వారా ప్రజల దగ్గర పెట్టుబడి కోరతాయి.
📌 ముఖ్యాంశాలు:
ఇక్కడ షేర్లు నేరుగా కంపెనీ నుంచి కొనుగోలు చేయబడతాయి
IPO రూపంలో షేర్లను జారీ చేస్తారు
వచ్చిన నిధులు కంపెనీ ఖాతాలోకే చేరతాయి
ఇది కొత్త పెట్టుబడుల ప్రారంభ స్థాయి
🧠 ఉదాహరణ: ఒక కొత్త టెక్నాలజీ కంపెనీ తన వ్యాపారాన్ని విస్తరించడానికి IPO ద్వారా ₹100 కోట్ల నిధులను సేకరించాలనుకుంటే — మీరు ఈ IPOలో పాల్గొని షేర్లు కొనుగోలు చేస్తే, మీరు అదే కంపెనీలో భాగస్వామిగా మారతారు.
🔁 2. ద్వితీయ మార్కెట్ అంటే ఏమిటి?
ఇది షేర్ల కొనుగోలు, అమ్మకం ఇప్పటికే జారీ చేయబడిన షేర్లకు మాత్రమే పరిమితమైంది. మీరు IPOలో షేర్లు పొందిన తర్వాత లేదా ఇతర పెట్టుబడిదారుల దగ్గర ఉన్న షేర్లను కొనుగోలు చేయాలనుకున్నప్పుడు, ఇది జరుగేది ద్వితీయ మార్కెట్‌లోనే.
📌 ముఖ్యాంశాలు:
ఇక్కడ పెట్టుబడిదారుల మధ్యే షేర్ల మార్పిడీ జరుగుతుంది
కంపెనీ ఇక్కడ నేరుగా పాల్గొనదు
స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ (BSE, NSE) ద్వారా లావాదేవీలు జరుగుతాయి
షేరు ధరలు డిమాండ్ మరియు సప్లైపై ఆధారపడతాయి
🧠 ఉదాహరణ: మీరు ఒక రోజు NSEలో Reliance షేరు కొంటే — అది Reliance కంపెనీ నుంచి కాదు, మరో పెట్టుబడిదారునుంచి కొనుగోలు చేసినట్లే.
📋 ప్రాథమిక vs ద్వితీయ మార్కెట్ – సరళమైన పోలిక
| అంశం | ప్రాథమిక మార్కెట్ | ద్వితీయ మార్కెట్ |
|---|---|---|
| షేర్ల జారీ | కొత్త షేర్లు (IPO) | ఇప్పటికే ఉన్న షేర్ల మార్పిడి |
| నిధుల ప్రవాహం | కంపెనీకి నేరుగా | పెట్టుబడిదారుల మధ్య |
| కంపెనీ ప్రమేయం | నేరుగా పాల్గొంటుంది | పాల్గొనదు |
| ధర నిర్ణయం | కంపెనీ/అండర్‌రైటర్ | మార్కెట్ డిమాండ్ & సప్లై ఆధారంగా |
🔚 ముగింపు
ప్రాథమిక మార్కెట్ ద్వారా కంపెనీలు నూతన నిధులను సేకరించుకుంటే, ద్వితీయ మార్కెట్ పెట్టుబడిదారులకు తమ షేర్లను లిక్విడ్ చేసుకునే అవకాశాన్ని అందిస్తుంది. ఈ రెండు విభాగాలు కలిసి స్టాక్ మార్కెట్‌ను సమర్థంగా నడిపించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి.
📌 FinViraj.com సూచన: కొత్తగా స్టాక్ మార్కెట్‌లోకి వస్తున్నవారు ఈ రెండు మార్కెట్ల తేడాను బాగా అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా మరింత జాగ్రత్తగా, వ్యూహాత్మకంగా పెట్టుబడి నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చు.
