ప్రాథమిక మార్కెట్ మరియు ద్వితీయ మార్కెట్
స్టాక్ మార్కెట్ కార్యకలాపాలను రెండు ప్రధాన భాగాలుగా విభజించవచ్చు: ప్రాథమిక మార్కెట్ మరియు ద్వితీయ మార్కెట్. ఈ రెండు మార్కెట్లు స్టాక్స్ జారీ చేయడం, కొనడం మరియు అమ్మడంలో వేర్వేరు పాత్రలను పోషిస్తాయి. FinViraj.com లో వీటి గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.
1. ప్రాథమిక మార్కెట్ (Primary Market):
ప్రాథమిక మార్కెట్ అనేది కంపెనీలు మొదటిసారిగా సాధారణ ప్రజలకు షేర్లను జారీ చేసే ప్రదేశం. కంపెనీలు తమ వ్యాపార కార్యకలాపాల కోసం నిధులను సేకరించడానికి ఈ మార్కెట్ను ఉపయోగిస్తాయి. ఈ ప్రక్రియను ఇనీషియల్ పబ్లిక్ ఆఫరింగ్ (Initial Public Offering – IPO) అంటారు.
ప్రాథమిక మార్కెట్ కార్యకలాపాలు:
- కంపెనీలు కొత్త షేర్లను జారీ చేస్తాయి.
- పెట్టుబడిదారులు నేరుగా కంపెనీ నుండి షేర్లను కొనుగోలు చేస్తారు.
- కంపెనీలు తమ వ్యాపార విస్తరణ లేదా ఇతర అవసరాల కోసం నిధులను సేకరిస్తాయి.
ఉదాహరణ:
- ఒక కొత్త టెక్నాలజీ కంపెనీ తన వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించడానికి లేదా విస్తరించడానికి IPO ద్వారా ప్రజల నుండి నిధులను సేకరిస్తుంది. ఈ షేర్లను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా పెట్టుబడిదారులు కంపెనీలో వాటాదారులవుతారు.
2. ద్వితీయ మార్కెట్ (Secondary Market):
ద్వితీయ మార్కెట్ అనేది పెట్టుబడిదారులు ఒకరి నుండి మరొకరు ఇప్పటికే జారీ చేయబడిన షేర్లను కొనుగోలు చేసే మరియు అమ్మే ప్రదేశం. స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్లు (BSE, NSE వంటివి) ద్వితీయ మార్కెట్లో భాగం. ఇక్కడ కంపెనీలు నేరుగా లావాదేవీల్లో పాల్గొనవు.
ద్వితీయ మార్కెట్ కార్యకలాపాలు:
- పెట్టుబడిదారులు ఒకరి నుండి మరొకరు షేర్లను కొనుగోలు చేస్తారు మరియు అమ్మేస్తారు.
- స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ల ద్వారా ఈ లావాదేవీలు జరుగుతాయి.
- షేర్ల ధరలు డిమాండ్ మరియు సరఫరా శక్తుల ద్వారా నిర్ణయించబడతాయి.
ఉదాహరణ:
- మీరు రిలయన్స్ కంపెనీ షేర్లను కొనాలనుకుంటే, మీరు ద్వితీయ మార్కెట్లో ఇతర పెట్టుబడిదారుల నుండి కొనుగోలు చేస్తారు. అదేవిధంగా, మీ వద్ద ఉన్న షేర్లను మీరు ఇతరులకు అమ్మవచ్చు.
ప్రాథమిక మార్కెట్ మరియు ద్వితీయ మార్కెట్ మధ్య వ్యత్యాసాలు:
ఫీచర్ (Feature) | ప్రాథమిక మార్కెట్ (Primary Market) | ద్వితీయ మార్కెట్ (Secondary Market) |
---|---|---|
షేర్ల జారీ (Issue of Shares) | కంపెనీ మొదటిసారిగా షేర్లను జారీ చేస్తుంది (IPO) | ఇప్పటికే జారీ చేసిన షేర్లను పెట్టుబడిదారులు ఒకరి నుండి మరొకరు కొనుగోలు చేస్తారు మరియు అమ్మేస్తారు |
నిధుల ప్రవాహం (Flow of Funds) | నిధులు కంపెనీకి వెళ్తాయి | నిధులు పెట్టుబడిదారుల మధ్య బదిలీ అవుతాయి |
కంపెనీ ప్రమేయం (Company Involvement) | కంపెనీ నేరుగా పాల్గొంటుంది | కంపెనీ నేరుగా పాల్గొనదు |
ధర నిర్ణయం (Price Determination) | కంపెనీ మరియు అండర్ రైటర్లు నిర్ణయిస్తారు | డిమాండ్ మరియు సరఫరా ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది |
ముగింపు:
ప్రాథమిక మార్కెట్ మరియు ద్వితీయ మార్కెట్ స్టాక్ మార్కెట్లో వేర్వేరు పాత్రలను పోషిస్తాయి అని FinViraj.com వివరిస్తుంది. ప్రాథమిక మార్కెట్ కంపెనీలకు నిధులను సేకరించడానికి సహాయపడుతుంది, అయితే ద్వితీయ మార్కెట్ పెట్టుబడిదారులకు షేర్లను కొనడానికి మరియు అమ్మడానికి ఒక వేదికను అందిస్తుంది.