1929 వాల్ స్ట్రీట్ కుప్పకూలిన రోజు – ప్రపంచాన్ని కుదిపిన ఆర్థిక తుఫాన్
న్యూయార్క్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్… అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థ గుండె లాంటి చోటు. 1920లలో అక్కడ ఉత్సాహం అతి శిఖరానికి చేరింది. ఎవరెవరో షేర్లలో డబ్బు పెట్టి ఒక రాత్రికే కోటీశ్వరులు కావాలని కలలు కన్నారు. బ్యాంకులు కూడా అప్పులు ఇచ్చి మరీ షేర్లు కొనేలా ప్రోత్సహించాయి. “మార్జిన్ ట్రేడింగ్” పేరుతో, కొద్దిపాటి నగదు పెట్టి, మిగతా మొత్తాన్ని అప్పుగా తీసుకుని షేర్లు కొనే పద్ధతి బాగా పాపులర్ అయింది.
ఈ కృత్రిమ ఉత్సాహం ఎక్కువ కాలం నిలవలేదు. 1929 అక్టోబర్ 24వ తేదీ – చరిత్రలో “బ్లాక్ థర్స్‌డే”గా నిలిచిపోయిన రోజు. ఒక్కసారిగా లక్షల షేర్లు అమ్మకానికి రావడంతో ధరలు కుప్పకూలిపోయాయి. తర్వాతి వారం అంతా అదే హడావుడి. అక్టోబర్ 28న “బ్లాక్ మండే”, అక్టోబర్ 29న “బ్లాక్ ట్యూస్‌డే” అని పిలుస్తారు. ఒకే రోజు 12–13 శాతం కుప్పకూలిన Dow Jones సూచీ, నవంబర్ నాటికి దాదాపు సగం విలువ కోల్పోయింది.
🌍 అమెరికా నుంచి ప్రపంచానికి
ఈ పతనం అమెరికాలోనే ఆగలేదు. ఇప్పటికే యూరప్ దేశాలు మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం అప్పుల్లో కూరుకుపోయి ఉండగా, అమెరికా నుంచి రుణాలు, పెట్టుబడులు ఆగిపోయాయి. ఫలితంగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా బ్యాంకులు కూలాయి, పరిశ్రమలు మూతబడ్డాయి, ఉద్యోగాలు పోయాయి. లక్షల కుటుంబాలు రోడ్డు మీదకొచ్చాయి.
భారతదేశం కూడా తప్పించుకోలేదు. అప్పట్లో జ్యూట్, కాటన్, టీ వంటి ఉత్పత్తులు ఎగుమతులపై ఆధారపడి ఉండేవి. కానీ అమెరికా, యూరప్ మార్కెట్లు బలహీనపడటంతో ఎగుమతులు బాగా తగ్గిపోయాయి. రైతులు పంటలు వేసినా అమ్ముడుపోక నష్టపోయారు. ఇది స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి మరింత ఊపునిచ్చింది. “బ్రిటిష్ పాలనలో ఆర్థిక భద్రతే లేదు” అని ప్రజలలో ఆగ్రహం పెరిగింది.
📉 ఎందుకు ఈ పరిస్థితి?
షేర్ల విలువలు అసలు కంపెనీల స్థితికి మించి పెరగడం
బ్యాంకుల నిర్లక్ష్యం, అదుపు లేకుండా అప్పులు ఇవ్వడం
ఆదాయం కొద్ది మందికే కేంద్రీకృతమై ఉండడం
ఫెడరల్ రిజర్వ్ (అమెరికా సెంట్రల్ బ్యాంక్) సరైన సమయంలో సాయం చేయకపోవడం
ఈ కారణాలన్నీ కలసి చిన్న క్రాష్‌ను భారీ ఆర్థిక మాంద్యంగా మార్చేశాయి.
🏛 తర్వాతి మార్పులు
ఈ సంఘటన తర్వాత అమెరికా ప్రభుత్వం కఠినమైన ఆర్థిక చట్టాలు తీసుకొచ్చింది. బ్యాంకులు, ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ కంపెనీలు వేరుగా నడపాలని Glass–Steagall Act ద్వారా ఆదేశించారు. స్టాక్ మార్కెట్‌పై కఠిన నియంత్రణలు పెట్టారు. ఇవే తర్వాత 2008 క్రాష్ వరకూ అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థను కాపాడాయి.
✍️ ముగింపు
1929 గ్రేట్ డిప్రెషన్ అనేది కేవలం అమెరికా ఆర్థిక సంక్షోభం మాత్రమే కాదు, ప్రపంచ ఆర్థిక చరిత్రలో ఒక మలుపు. స్టాక్ మార్కెట్ ఉత్సాహం, బ్యాంకుల నిర్లక్ష్యం, ప్రభుత్వ పాలసీల తప్పిదం – ఇవన్నీ కలిస్తే ఎంత పెద్ద ప్రమాదం రావచ్చో ఈ ఘటన చూపించింది.
🔗 ప్రూఫ్ & రిఫరెన్స్ లింక్స్
✍️ FinViraj.com ప్రత్యేక గమనిక
1929 గ్రేట్ డిప్రెషన్ క్రాష్ అనేది కేవలం చరిత్రలో ఒక సంఘటన మాత్రమే కాదు, నేటి ఇన్వెస్టర్లకు కూడా ఒక పాఠం. మార్కెట్ బుడగలు, అధిక ఆశలు, బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థ లోపాలు ఎలా ఒక గ్లోబల్ ఆర్థిక మాంద్యానికి దారితీస్తాయో ఈ సంఘటన చూపించింది.
📌 ఇలాంటివే మరిన్ని స్టాక్ మార్కెట్ చరిత్రలోని సంఘటనలు, క్రాష్‌ల విశ్లేషణలు, ఇన్వెస్టర్లకు ఉపయోగపడే పాఠాలు మీరు మా వెబ్‌సైట్‌లో చదవవచ్చు 👉 FinViraj.com
FinViraj.com తరఫున స్టాక్ మార్కెట్ మెంటర్ Viraj ఈ విశ్లేషణ అందించారు.
📱 Download FinViraj App
Trade smarter, learn faster - Get our mobile app now!